بخشی از کتاب

نخستین دودمان فرمانروا در تاریخ اساطیرى و حماسى ایران زمین «پیشدادیان» بودند. پیشداد به معنى «اولین کسى که قانون آورده است». در شاهنامه فردوسى نخستین پادشاه پیشدادى «گیومرث» (کیومرث) بود که در متون اوستایى و باستانى، نخستین انسان آریایى و اولین فرمانروا بوده و مطابق متون اساطیرى بعد از اسلام نخستین مرد کیومرث و نخستین زن «مردیانه» بود. بعد از او به ترتیب هوشنگ و جمشید به جهاندارى مى رسند. ضحاک تازى بعد از آنکه جمشید را شکست مى دهد، مدتى بر ایران حکومت مى کند و فرزندان جمشید را اسیر مى نماید. اما دچار قیام کاوه آهنگر و فریدون مى شود. بعد از زندانى شدن ضحاک در دماوندکوه، فریدون، منوچهر، نوذر، زاب و گرشاسب به فرمانروایى و سردارى مى رسند. بعد از زوال پیشدادیان یکى از نوادگان منوچهر به نام کیقباد به کمک رستم قهرمان داستان هاى حماسى ایران، فرمانروایى خاندان کیان را پایه ریزى مى کند …

معرفی کتاب

این کتاب جلد اول از مجموعه چهار جلدی سرزمین جاوید است. این جلد با توصیف تاریخ ایران از زمان‌های خیلی قدیم که حتی مورخان و تاریخ‌دانان هم در مورد آن ننوشته‌اند، شروع می شود. این قسمت که با افسانه همراه است وضع زندگی ایرانیان باستان را توضیح می‌دهد. این بخش برایم خیلی جالب بود؛ چون با خواندن آن به این نتیجه رسیدم که همه چیز از ایران شروع شد و به قول آقای ذبیح اللّه منصوری، مترجم و اقتباس کننده کتاب اگر ایرانی‌ها نبودند احتمالاً امروز نوع بشر در غارها زندگی می‌کردند. شاید بپرسید وقتی خودت گفتی که با افسانه همراه است چطور به این نتیجه رسیدی؟ سوال به جایی است که در جواب باید گفت دانشمندان و مورخین مغرب زمین با استناد به سندها و شیء‌هایی که از دل خاک بیرون آمده این چیزها را بیان کرده‌اند. برای آشنایی شما مثال‌هایی را در آخر این نوشتار می‌آورم تا شما با آن آشنا شوید. پس از این دوره که مجهول می‌نماید، به دوره تاریخی ایران می‌رسیم که مورخین در کتاب‌های خود آورده‌اند و دارای تاریخ می‌باشد. یعنی دوره مادها و بعد از آن به سلسله هخامنشیان و پایه‌گذاران این سلسله یعنی کوروش می‌رسیم. در ادامه با کمبوجیه فرزند کوروش آشنا می‌شویم و در آخر کتاب یا بهتر بگویم در پایان جلد اول به تاجگذاری داریوش می‌رسیم.

از ویژگی‌های بارز و برجسته کتاب که بسیار حائز اهمیت است این است که آقای منصوری از اسناد مختلفی استفاده کرده و در بعضی جاها مثل مرگ کمبوجیه که روایات مختلفی آمده است، آن‌ها را آورده و می‌گوید که افرادی مانند “هرودوت”، “کنزیاس”، “آریان”، “خانتوس”، “پلین”، “ژان شامبورد” و … چه چیز نقل کرده‌اند. همچنین در مورد ولادت و بزرگ شدن کوروش و موارد دیگر که روایات زیادی موجود است. نکته جالب توجه دیگر تطبیق دادن اسامی با اسامی شاهنامه است که نویسنده سعی کرده است وجه مشترکی بین آن‌ها پیدا کند. در بعضی جاها به طور کامل موفق نشده بگوید که فلان شخص در شاهنامه هست یا نه آن را به صورت سوال مطرح کرده. مثلاً در مورد جنگ کوروش با تورانیان می‌گوید احتمالاً جنگی که ایرانیان با تورانیان در شاهنامه دارند همین جنگ است و می‌گوید: وقتی کوروش وارد توران زمین واقع در مشرق ایران و جنوب افغانستان امروزی گردید پادشاه یا امیر توران مردی بود به اسم «پاراتیاک» و آیا این پاراتیاک همان افراسیاب شاهنامه است یا دیگری است؟ به متن کتاب در این مورد دقت کنید:

«کلمه “فراسیاک” خیلی شبیه به کلمه پراتیاک است و انسان فکر می کند که شاید هر دو کلمه یک نام باشد با توجه به این که در اسامی ایرانی به مناسبت لهجه‌های محلی “پ” تبدیل به “ف” می‌گردد …»

مجموعه سرزمین جاوید

مجموعه سرزمین جاوید اثر ماریژان موله، رومن گیرشمن، ارنست هرتزفلد، در چهار جلد در توصیف تاریخ قبل از پادشاهی مادها یعنی دورهٔ حکومت ایران‌بانان زن بر ایرانویج تا اواخر دورهٔ حکومت ساسانیان بر ایران نوشته شده است. این اثر توسط زنده یاد ذبیح‌الله منصوری به فارسی برگردان و تکمیل شده است.

در اين مجموعه كتاب از تهاجم‌ها، اساطير و تاريخي كه مربوط به دوران پيشداديان و كيانيان، مادها، هخامنشيان، پارت‌ها و ساسانيان مي‌شود، سخن رانده شده است. پس از آن نشان مي‌دهد كه تازيان و اقوام گوناگون ترك به ويژه مغول‌ها پس از هخامنشيان به ايران آمده‌اند و هميشه اين فرهنگ و تمدن و زبان ايراني بوده كه ملل و اقوام مهاجم را ايراني‌مآب كرده است. عنصر قالب در اصول بنيادي تفكر و بينش ايراني پويايي، سازندگي و بالندگي بوده و همواره به‌صورتي ذاتي در پس هر تهاجمي روند دوباره‌سازي و زنده شدن و رونق دوباره را در پيش گرفته و همواره چون كوهي استوار بر بلنداي تاريخ بر جاي مانده است.

در اين مجموعه تاريخي آمده است:

«بي‌گمان فرهنگ و تمدن ايراني، از آغاز تاكنون استمراري بنيادي، پرتوان و پيوسته داشته است. اين فرهنگ و نمودارهاي فكري و معنوي آن، مانند حلقه‌هاي به هم پيوسته يك زنجير است. هر حلقه يا چند حلقه اين زنجير، توسط پادشاهان، دانشمندان، هنرمندان و حكيمان و عارفان و … به فراخور زمان، مكان، ذوق و سليقه آنان ساخته و پرداخته شده است. به ترتيبي كه اين دانه‌ها و حلقه‌ها پيراسته و آماده شده است. سازندگان هر عصر و دوراني، ميراث‌دار تجربه‌ها، آموخته‌ها و داده‌هاي پيشينيان خود بوده‌اند و نمي‌توانسته‌اند از آن گنجينه بي‌نياز باشند، اما هميشه برابر با زمان و مكان و در برخورد با فرهنگ‌ها و تمدن‌هاي ديگر و در بازار پر رونق داد و ستدها، بر آن‌چه كه از پيش به آنان رسيده، افزوده است. همين پويايي و ايستايي است كه فرهنگي هميشه در حال تحول، زنده و نو را براي نسل بعدي بر جاي نهاده است.»